Deprem Sonrası Çocuk ve Gençlerin Ruh Sağlığı
22-02-2023
13:29
Deprem Sonrası Çocuk ve Gençlerin Ruh Sağlığı
Doğal Afetler Sonrası Çocuk ve Gençlerin Ruh Sağlığına Yönelik Öneriler
Deprem gibi doğal afetler sonrasında, her insanın duygu, düşünce ve davranışlarında pek çok değişiklik olur. Bu değişiklikler normaldir. Bu süreçte uyumakta sorun yaşanabilir, kaygı, üzüntü hissedilebilir, öfke patlamaları ortaya çıkabilir. Çocuklar daha kolay ve sık ağlayabilir, huysuzlanabilir, önceden yaptıklarına ilgileri azalabilir, becerilerini yitirmiş gibi görünebilir. Her bireyin bu durumla baş etme şekli farklıdır. Yaşanan durumun uzun süreli etkilerini azaltmak için sizlere bazı öneriler sunuyoruz.
Çocuğa Güvenli Bir Ortam Sağlayın
1- Çocuklar tanıdıkları kişilerin yanında kendilerini güvende hissederler, onlarla birlikte olmak ve rutin bir düzende yaşamak isterler.
2- Yemek ve uyku zamanlarını olabildiğince rutin oluşturun. Yalnız yatmaktan korkabilirler. İlk dönemde bu duruma izin verebilirsiniz. Uzun süre bu durum devam ederse bir profesyonelden yardım alabilirsiniz.
3- Gün içinde olanları ve neler olabileceğini çocuğunuza anlatın. Elinizden geldiğince onların sorularına cevap verin ve zihinlerindeki belirsizliği azaltın.
4- Olayla ilgili haberlerden, TV yayınlarından ve konuşmalardan çocuğunuzu uzak tutun. Olay hakkında çocukla konuşmaya çalışın; ama onu konuşmaya ya da dinlemeye zorlamayın.
5- Çocuklar korktuğu olayları, durumları tekrar tekrar anlatabilir, aynı soruları sorabilir. Sözünü kesmeden onu dinleyin, sorularını yanıtlayın.
6- Çocuğa güvenli bir ortam sağlayın.
Çocuğa Duygularını İfade Etmesine İzin Verin
1- Ne hissettiğini ona sorun. Mutluluk, üzüntü, korku, şaşkınlık, öfke, ilgi, iğrenme, utanç gibi duyguları hissetmesinin ya da hiçbir şey hissetmemelerinin normal olduğunu ifade edin. İlk dönemlerde bir şey olmamış gibi de davranabilirler.
2- Eğer çocuklar ters, huysuz, aksi davranıyor ve öfke patlaması yaşıyorsa bu genellikle korktukları ve endişe hissettikleri için olabilir. Kendisine ya da etrafına zarar veriyorsa duygularını anladığınızı; ama zarar vermenin bir çözüm olmadığını belirtin.
3- Çocuklar genellikle çizerek, oynayarak, konuşarak kendilerini daha iyi ifade edebilirler. Bu koşulları olabildiğince sağlayın.
4- Çocuklar duygularını bedensel belirtilerle de gösterebilirler. Tıbbi bir nedene bağlanmayan belirtiler psikiyatrik durumla ilgili olabilir.
5- Çocuklarımızın duygularını anlayıp destekleyebilmemiz için önce kendi duygu ve düşüncelerimizin farkında olmamız gerekir. Çocukların yanında duygularınızı belirtebilirsiniz, gösterebilirsiniz; ancak duygu odaklı çok abartılı tepkiler çocuğun güven duygusunu sarsacaktır.
6- Gerekirse profesyonel bir destek alın. Herkesin baş etme yöntemi ve ihtiyaç duyduğu destek farklıdır.
Çocukta Bu Belirtileri Görüyorsanız Profesyonel Destek Alın
1- Doğal afetler sonrasında çocuklar da ve ergenler de aşağıdaki bazı belirtiler kısa süreli görülebilir. Bu belirtilerin zamanla azalması beklenir. Eğer belirtiler azalmanın aksine şiddetini artırıyorsa ve aynı şiddette devam ediyorsa mutlaka profesyonel destek alınmalıdır.
2- Uyku düzeninde bozulma, uykuya dalamama, kâbus görme, uyku sırasında çığlık atma ve yatak ıslatma.
3- İlgisizlik, içine kapanma, kayıplara aşırı bağlanma, kolayca ani ağlamalar.
Boşluk hissi, etrafla bağ kuramama, yabancılaşma.
4- Dikkatini toplamada güçlük çekme, bir şey olacakmış gibi tetikte olma, aşırı hareketlenme ve huzursuzluk.
5- Yaşanan doğal afetle ilgili günlük hayatı etkileyen endişe ve korkular.
6- Hiçbir şeyle bağ kuramama, tepkisiz kalma.
Kayıplarla ilgili çocuklarla konuşmak bir erişkin için zordur. Ancak çocuğun soruları yanıtsız bırakılmamalıdır. Bu yanıtların net olması, olabildiğince ertelenmeden verilmesi önerilir. Erişkinler bilmedikleri bir soru karşısında cevabı bilmediklerini de söyleyebilirler. Çocuğa dürüst cevaplar verilmelidir.
Yardım ve destek almak için bulunduğunuz yerdeki çocuk ve ergen psikiyatristine ulaşabilirsiniz.
Kaynak : Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği
Web Sitesi : www.cogepder.org.tr